Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Παρασκευή 22 Μαρτίου 2013

Σαπφώ η δέκατη μούσα


Εκείνοι που λένε ότι οι μούσες είναι εννέα σφάλλουν. Είναι και η Σαπφώ από τη Λέσβο η δεκάτη. (Πλάτων)
Αν ο Όμηρος είναι ο «πατέρας» της επικής ποίησης, η Σαπφώ -εξαίσιο «τέκνο» του αιολικού πολιτισμού- ήταν η «μητέρα» της λυρικής ποίησης. Στην αρχαιότητα την θεωρούσαν ημίθεο, άξια να παραστέκει τον Απόλλωνα. Νομίσματα, αγάλματα, ανάγλυφα, εικόνιζαν την ξακουστή σ' όλο το μεσογειακό, το γνωστό  τότε κόσμο, μορφή της. Τη μιμούνταν πολλοί και φημισμένοι ποιητές «Έλληνες και ξένοι. Έγραφαν γι’ αυτήν οι  φιλόσοφοι και ιστορικοί της αρχαιότητας, παραδίδοντας τη σκυτάλη του άπειρου θαυμασμού τους για το ριγμένο στην πυρά έργο της(380 μ.χ. από την εκκλησία του Βυζαντίου, όπως και του Αλκαίου) στους ποιητές του απείρου μέλλοντος. Παρά τον σκοταδισμό του Βυζαντίου, του πάπα Γρηγορίου 6ου, που έκαψε το 1073 τις βιβλιοθήκες της Κωνσταντινούπολης και της Ρώμης και των σταυροφόρων που κατέστρεψαν το 1204 ότι απόμεινε απ' το έργο της διασώζονται πολύτιμες γραπτές μαρτυρίες και κρίσεις. Για την προσωπικότητά της, το μυθικό έρωτά της, το γάμο και την κόρη της. Την κοινωνική ζωή και προσφορά της. Τον παιδαγωγικό - πολιτισμικό χαρακτήρα του «θιάσου» της (όπως αποκαλούνταν στη Λέσβο -οι πολιτιστικού και κοινωνικού περιεχομένου- σχολές και σύλλογοι για την καλλιέργεια των νεανίδων της αριστοκρατικής τάξης). Τις «εταίρες» της, λέξη που σήμαινε τότε τις «συντρόφισσες», «φίλες», «μαθήτριες» της φημισμένης σχολής της. Διασώζονται όμως και ελάχιστα σπαράγματα στίχων της για να εμπνέουν στους κατοπινούς αιώνες την παγκόσμια λυρική ποίηση. 


Η ωραία η πότνια (σεπτή) η Λεσβία εξ Ερεσού ποιήτρια του 6ου π. χ. αιώνα η Σαπφώ της αιολικής διαλέκτου ποίησης, του τραγουδιού, της μουσικής και του χορού. Τί θα είναι πάντα η Σαπφώ; Ότι η ποίηση. Καλύτερα το λέει ο Παλαμάς: «ιδέα! θείο ψέμα / σωστή Μεσσίας! / Χαίρε, πνέε Πνεύμα / της Φαντασίας!/ Του Ομήρου το αίμα / Σαπφώ! Ησαίας! / πάρε με ρέμα / ιερής μανίας».



Δώρα Γιαννάκου-Παρίση

4 σχόλια:

Μηθυμναίος είπε...

«Η φύση δημιουργεί τις δικές της συγγένειες, κάποτε πολύ πιο ισχυρές από τις άλλες που μας χαλκεύει το αίμα», έλεγε ο Οδυσσέας Ελύτης. Έτσι, μιας κι έτυχε και γεννηθήκαμε σ’ αυτό το νησί, είναι λογικό να αισθανόμαστε τη μεγάλη Σαπφώ σαν μια μακρινή –όχι ξαδέρφη όπως έλεγε εκείνος- αλλά σαν μια θαυμάσια μακρινή συγγένισσα!

Δώρα Γιαννάκου-Παρίση είπε...

Εχεις δίκιο Στράτο, έχω τους στίχους που διασώθηκαν. Ευχαριστώ πολύ για την ανάρτηση. καληνύχτα.

magda είπε...

Πολύ ωραίο το αφιέρωμα σου Δώρα μου στην Σαπφώ!
Σου στέλνω μια αγκαλιά και φιλιά!

Achilleas είπε...

Άριστο !!!
Ευχαριστούμε πολύ !!
Παρεξηγημένη προσωπικότητα της εποχής της. Της αποδόθηκαν λανθασμένοι χαρακτηρισμοί, λόγω της ιδιαιτέρας της, πατρίδας. Αγαπούσε νεαρούς άνδρες, αλλά και στο τέλος έχασε την ζωή της από τον ανεκπλήρωτο έρωτά της προς τον Φάωνα. Σαν η ποιο μορφωμένη και ταλαντούχα δεκάτη μούσα όπως την αναφέρει ο Πλάτων, έγραφε στίχους για τα αγόρια που αγαπούσαν τις νέες που είχε στην σχολή της. Οι νεότεροι ερευνητές και …πολυμαθείς ιστορικοί αποδίδουν τους στίχους της, στην λατρεία της προς τις κόρες της σχολής της.